Het Natuurplatform heeft in 2017 een burgerinitiatief tegen lichtvervuiling geïnitieerd. Na discussie en debat in de gemeenteraad zijn er twee moties aangenomen, waardoor de gemeente er actief voor gaat zorgen dat straatverlichting de straat verlicht en niet de lucht, “groen” of water. Op allerlei plekken in de wijk worden nieuwe LED-armaturen geplaatst. Die zijn niet alleen zuinig met energie, er wordt goed op gelet dat ze de natuur zo min mogelijk belasten. Licht is in de natuur immers schadelijk. Dat uilen, vleermuizen en nachtvlinders er last van hebben is duidelijk. Vogels gaan eerder broeden in verlichte gebieden, waardoor de jongen uitkomen als er nog geen voer (rupsen, insecten) voor hen is. Er worden onderzoeken gedaan naar de precieze effecten. Maar licht alleen dáár laten komen waar het nodig is en “knoeien en morsen” voorkomen, zorgt voor goede en veilige straten én zo min mogelijk schade aan de natuur.
Een mooi voorbeeld staat langs de Groenewoudsedijk. De armaturen verlichten de weg en niet het water van het Amsterdam-Rijnkanaal. Zonder het initiatief waren er armaturen gekomen zoals langs de Rijnkennemerlaan: wel verblindend, amper licht op de weg én over het water al van kilometers ver te zien.
Van oudsher zijn er in Leidsche Rijn veel armaturen met open bovenkant geplaatst. Die zijn technisch niet goed (het perspex verbrokkelt al, bouten zijn niet los te draaien), daarom worden ze nu vervangen. Daarbij is gekozen voor een LED-armatuur met 4 kwartcirkels LED-jes. In de nieuwste modellen hiervan kan een van de kwartcirkels worden uitgezet, zodat de berm achter de mast ook geen overbodig licht krijgt.
Ook voor de veelgebruikte 6 m masten is inmiddels een ander armatuur gevonden. Daar hangt het “peertje” niet onder de kap maar zitten de LEDjes in de kap verwerkt. Je kijkt niet in de lamp, waardoor de lampen veel minder verblindend zijn. Vanzelfsprekend is de straat goed verlicht. Deze nieuwe armaturen staan bijvoorbeeld langs de Franz Léharsingel. Op de linkerfoto de nieuwe armaturen, op de rechter de oude. Daar zie je de hele rij lichtjes in de verte, maar die verblinden je hooguit, wardoor je eerder minder dan meer ziet op straat. Met de nieuwe armaturen is het water in de singel veel donkerder. Fijn voor de watervleermuis, dan kan hij beter muggen vangen!
Het gaat nog jaren duren voor alle armaturen zijn vervangen, maar met elke armatuur die wordt vervangen gaan we weer een stukje vooruit. Gemeente Utrecht loopt op dit vlak voorop, zeker voor een grote stad. Het is iets waar ze zich op voor mogen laten staan! Minder lichtvervuiling is goed voor de natuur. Woningen hebben geen verduisteringsgordijnen in de slaapkamers meer nodig. Er zijn ruim 60.000 armaturen van de openbare straatverlichting in de stad. Als 5% van dat licht naar boven uitstraalt is dat enorm veel licht. Sterrenkijken wordt daardoor bijvoorbeeld erg moeilijk. Wie weet kunnen we op termijn de meteorietenregens en ander hemelverschijnselen gewoon vanuit het Máximapark bekijken!